Duurzame honing en herbebossingsproject in Brazilië

Reis even mee naar de Caatinga, een semi-woestijn in het Noordoosten van Brazilië. Een van de droogste en armste regio’s van het land, maar met ideale omstandigheden om honing te produceren. Onze partner Casa Apis verenigt en ondersteunt hier imkers om op een duurzame manier hun brood te verdienen. Met een ambitieus herbebossingsproject als levensverzekering.

In de Caatinga vind je nauwelijks industrie en aan landbouw doen is er lastig door de maandenlange droogteperiodes en de moeilijk bewerkbare bodem. Het gebrek aan jobs maakt dit een van de armste streken van het land. Ernstige sociale problemen zoals kindersterfte, honger en drugstrafiek zijn er dagelijkse kost.

Wél groeit er in de streek unieke flora. Dankzij dit feestbuffet voor bijen is Caatinga een topregio om honing te produceren. Maar liefst een derde van de Braziliaanse honing komt uit dit gebied. Bijenteelt bezorgt er duizenden gezinnen hun belangrijkste inkomen. En dat de regio zo weinig vervuilende industrie en grootschalige landbouw kent, is voor hen een voordeel: hun honing behoort tot de puurste van de wereld.

Bijenteelt krijgt back-up

Toch dwarsbomen de barre omstandigheden ook het werk van de imkers. Bijenkolonies hebben het elk jaar moeilijk om het droge seizoen, dat tot 6 maanden duurt, te overleven. Zo’n 60 % haalt het niet of zwermt uit naar andere regio’s. Door het gebrek aan water produceren de overlevende bijen bovendien relatief weinig honing. Daar komt nog bij dat voortdurende ontbossing het ecosysteem zwaar beschadigt en de woestijnvorming versnelt.

Onze partner Casa Apis, een coöperatie van imkers in Piaui, weigert lijdzaam toe te kijken. De bijen moeten blijven. De producenten zetten daarom de tegenreactie in met een ambitieus herbebossingsproject. Ze installeren watertanks en irrigatiesystemen en creëren zo een ware oase. Dat financieren ze met fairtradepremies, subsidies van de Braziliaanse overheid en een lening van de duurzame kredietverstrekker Fairtrade Access Fund.

Droogtebestendige bomen voor de bijenkolonies

Om doordacht van start te gaan, liet Casa Apis zich adviseren door wetenschappers. Die berekenden dat, in deze streek, elke bijenkolonie vijf droogtebestendige bomen nodig heeft om het droge seizoen door te komen. De 700 imkers huisvesten samen zo’n 40.000 bijenkolonies. De onderzoekers becijferden dat ze dus 211.000 bomen, of zo’n 315 hectare, moeten aanplanten.

De coöperatie startte vier boomkwekerijen op, die jaarlijks zo’n 30.000 jonge boompjes opleveren om te verdelen over de imkers. Die allemaal geplant krijgen is een huzarenstuk, want het gebeurt grotendeels met de hand. Dit voorjaar huurde de coöperatie een tractor en plantte ze de eerste 16.750 bomen aan. Als alles volgens plan verloopt, hebben alle imkers tegen eind 2025 de nodige bomen om hun bijen voor de lange termijn te bieden wat ze nodig hebben.

Ondertussen vraagt ook de verzorging van de pas aangeplante bomen de nodige investeringen. Casa Apis bedacht een doeltreffende en kostenefficiënte manier om de jonge boompjes te irrigeren. Na anderhalf jaar kunnen die zonder extra water en verplaatst de coöperatie het irrigatiesysteem naar het volgende, net aangeplante veld.

Duurzame initiatieven als motor van socio-economische verandering

Kortom, Casa Apis is meer dan vastberaden om de natuur een handje te helpen. Op een uiterst ecologische manier herstelt de coöperatie de habitat van de bijen. Zo bevordert ze niet alleen de honingproductie en het inkomen van de imkers en hun families, maar ze investeert ook duchtig in de biodiversiteit.

Maar hoe ecologisch is het eigenlijk om honing uit Brazilië te laten overvaren? Hier in Europa wordt toch ook honing geproduceerd? Dat klopt, maar in onze streken is er niet genoeg honing om aan de vraag te voldoen, en al zeker niet bio. Daardoor dreigt goedkope ‘nephoning’, voornamelijk uit China, onze markt te overspoelen. Zulke honing komt van bijen die met suikerwater gevoerd worden, in plaats van nectar uit bloemen, en kan qua kwaliteit lang niet tippen aan de bloemenhoning van het Braziliaanse Casa Apis. Die duurzame imkers produceren echte honing met karakter, die zowel biologisch als fairtradegecertificeerd is.

Bovendien speelt bij onze keuze voor Casa Apis ook het sociaal-economische aspect mee. We stimuleren en versterken overal in de wereld coöperaties om met duurzame initiatieven socio-economische verandering in gang te zetten. En dat is precies wat Casa Apis doet: het ondersteunt op een constructieve manier de bewoners van het kwetsbare Noordoost-Brazilië.

Benieuwd naar de honing van Casa Apis? Bestel ‘m nu.